طرح پذیرش کارنما در پی آن است که با توجه به نیاز واقعی هنر ایران، شرایطی حتا مساعدتر و نظاممندتر را برای پرورش نسلِ نوی دانشجوها و هنرمندها و پژوهشگرهای تاریخ، نقد، و نظریهی هنر و فرهنگ دیداری فراهم کند.
طرح پذیرش کارنما، دانشجوها را در تماس پیوستهتر با استادها، فضای دیجیتال اندیشکده، بایگانی مقالهها، و پژوهشهای کارنما در زمینهی هنر و فرهنگ امروز ایران و جهان، و سرانجام، با دیگر دانشجوها قرارمیدهد.
هر دانشجو این امکان را مییابد که مسیر فکری خود را در قالب کلاسها و پژوهشهای خودپاینده یا گروهی تعریفکند و در پایان گواهی شرکت دریافتکند.
پذیرش دانشجو
در کارنما
تاریخ هنر مدرن
خاستگاههای هنر مدرن
درآمدی بر تاریخ هنر در دوران مدرن
علی رضا صحاف زاده و میلاد رستمی
یکشنبهها، ساعت ۱۸ تا ۲۰ به وقت ایران
در این مجموعه از کلاسهای پایه، بنیانهای تاریخ هنر در عصر نو و سبکها و جنبشهایی چون نئوکلاسیسم، رمانتیسم، رئالیسم، و امپرسیونیسم همراه با پسزمینهی نظری و تاریخیِ رویدادها مرور میشوند. درسگفتار با یک سخنرانی دربارهی زمینهی تاریخی مفهوم «مدرن» و تبارشناسی آن آغازمیشود و با واکاوی کار شماری از نیاکان اصلی هنر مدرن مانند فرنسیسکو گُیا و ویلیم ترنر در آغاز سدهی نوزدهم ادامهمییابد. در پارهی دومِ این درسگفتار، به جنبشهای نیمهی دوم سدهی نوزدهم از کوربه تا سزان میپردازیم. این جنبشها پیوستاری روشن تا به مدرنیسم میسازند و بسیاری از سبکهای اوج مدرنیسم را میتوان در آنها ریشهیابی کرد. همچنین، شکلگیریِ عکاسی و سینما در رابطه با تحولهای تصویر و جامعهی مدرن به بحث گذاشته میشود. این درسگفتارِ آنلاین روزهای یکشنبه ساعت ۱۸ تا ۲۰ بهوقت ایران برگزارمیشود و نامنویسی در آن برای همه در درون و بیرون از کشور ممکن است.
نخستین جلسه: یکشنبه ۲۳ دی ۱۴۰۳، ۱۲ ژانویه ۲۰۲۵
**
تاریخ زیباشناسی و نظریهی هنر
درآمدی بر زیباشناسی مدرن: هرمنوتیک و پدیدارشناسی
سارا کریمی
سهشنبهها، ساعت ۱۸ تا ۲۰ به وقت ایران
در این درسگفتار، رویکردهای اصلی زیباشناسی را در دوران مدرن مرور میکنیم و منطقهای غیرسیستماتیک هرمنیوتیک و پدیدارشناسی را در مرکز توجه میگذاریم. در این ترم، به متفکرهای مکتب بازل میپردازیم که بر تولد هرمنوتیک موثر بودند و بر فیلسوفهایی چون نیچه، دیلتای، و یاکوب بوکهارت تمرکز خواهیم کرد. همچنین، سه گام مهم در تداوم پدیدارشناسی را با اندیشههای هوسرل، هایدگر-گادامر و مرلوپونتی بررسی خواهیم کرد. در این هشت جلسه، میکوشیم تا بررسی متنهای کلاسیک مرتبط با زیباشناسی مدرن را در دستورکار خود قرار دهیم. در هر جلسه، بر یکی از این متنها تمرکز میکنیم و کلاس با پاسخگویی به پرسشهای مرتبط با آن متن آغاز میشود. این درسگفتارِ آنلاین روزهای سهشنبه ساعت ۱۸ تا ۲۰ بهوقت ایران برگزارمیشود و نامنویسی در آن برای همه در درون و بیرون از کشور ممکن است.
نخستین جلسه: سهشنبه ۲۵ دی ۱۴۰۳، ۱۴ ژانویه ۲۰۲۵
دربارهی آموزگار
سارا کریمی، دانشآموختهی علوم ارتباطات از دانشگاه علامه طباطبایی و برنامهریزی اجتماعی از دانشگاه تهران است. او پژوهشگر، نویسنده، و آموزگار آزاد فلسفه، جامعهشناسی، و تاریخ است و تا کنون سه کتاب در زمینهی تاریخ اجتماعی و فرهنگی منتشر کرده است. او سابقهی تدریس در دورههای خوانش متون کلاسیک فلسفی را در چندین دوره دارد.
**
تاریخ هنر اروپا و امریکا
نیویُرک بهمثابهی موضوع و بستر هنر
تاریخ اجتماعی هنر امریکا
علی رضا صحاف زاده
شنبهها، ساعت ۱۸ تا ۲۰ به وقت ایران
تاکید کلاس بر روایتِ تاریخیِ یک شهر در فاصلهی میانهی سدهی نوزدهم تا نیمهی دوم سدهی بیستم است، یعنی از زمانی که نیویُرک برمیخیزد و به محلههایی چون گرینیچویلج و هارلم شکلمیدهد، تا زمان شکلگیری فضاهای جایگزین در منطقهی سوُهو و دگردیسیِ چهرهی تایمز اسکوئر. با واکاوی زمینهها و پیآیندهای تاریخی دگرگونیهای این دوران و نیز در نظر گرفتن نظریههای کسانی چون مارشال بِرمن و رِم کولهاس دربارهی فضاهای شهریِ نیویرک، هویت و زیست این شهر در کار هنرمندهایی چون جُرجا اُکیف، بِرنیس اَبت، ادورد هاپر، فیلیپ جانسن، و لُرین اُ گرِیدی، در میان بسیاری دیگر، پیگیری میشود. مفهومهای مورد بررسی در این درسگفتار برای درکِ فرآیندهایِ مدرنسازی در دیگر نقطههای دنیا اساسیاند. این درسگفتارِ آنلاین روزهای شنبه ساعت ۱۸ تا ۲۰ بهوقت ایران برگزارمیشود و نامنویسی در آن برای همه در درون و بیرون از کشور ممکن است.
نخستین جلسه: شنبه ۲۲ دی ۱۴۰۳، ۱۱ ژانویه ۲۰۲۵
**
فیلم، ویدیو، انیمیشن
مروری انتقادی بر سینمای «موج نو» و «مستقل» ایران
نیلوفر معترف
دوشنبهها، ساعت ۱۸ تا ۲۰ به وقت ایران
در این مجموعه درسگفتار به نقد سینمای دو جریانی در ایران میپردازیم که از پیش از انقلاب تا امروز با عنوانهایی چون «موج نو» و «سینمای مستقل» از هم تفکیک شدهاند و با مرور نظریههای غالب فلسفی و فرهنگی هر دوران، میکوشیم تا مناسبات پیچیدهی این ساختوساز را روشن کنیم. سینمای بهاصطلاح جدی یا «هنری» ایران از اواخر دههی ۱۳۴۰ تا پیش از انقلاب با لقب «موج نو» و با مرزی برناگذشتنی از مابقی سینمای آن دوران شناخته شده است که با همه تفاوتهایشان مجموعهای به نام «فیلم عامه پسند» را میساختند. فیلمساز «موج نو»، با القابی چون هنرمند مولف از همتایان فیلمسازش سوا میشد و هنوز هم میشود؛ فیلمسازهایی که روشنفکر، ضد جریان حاکم، و «فرهنگساز» دورانشان بودند.
چرا و چگونه مرز میان روشنفکری و عامهپسندی یک جامعه ساخته میشود؟ نسبت فرهنگ روشنفکری با ایدئولوژی نظام سیاسی چیست و کجا و چگونه در ضدیت یا تداوم هم عمل میکنند؟ جای منتقد دقیقا در فرهنگ جامعه کجاست و نسبتش با ایدئولوژی حاکم چیست که قادر است مرز هنر/ ناهنربودن آثار هنری را در جامعه تعیین کند؟ در این هشت جلسه، با نگاه به کار فیلمسازهایی چون بهرام بیضایی، مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، امیر نادری، و همینطور، جعفر پناهی، محمد رسولاُف و بسیاری دیگر میکوشیم تا به این پرسشها بپردازیم. این درسگفتارِ آنلاین روزهای دوشنبه ساعت ۱۸ تا ۲۰ بهوقت ایران برگزارمیشود و نامنویسی در آن برای همه در درون و بیرون از کشور ممکن است.
دربارهی آموزگار
زمینهی پژوهشی نیلوفر معترف، سینمای ایران، و به ویژه مطالعهی فرهنگ عامهپسند در بستر این سینماست. او بیش از ۲۰ سال در کانادا و ایران تدریس کردهاست و پیشتر، عضو هیئت علمی دانشکدهی هنرهای زیبا در دانشگاه تهران بوده است. معترف، دانشآموختهی کارشناسی سینما و کارشناسی ارشد پژوهش هنر از دانشگاه هنر تهران است، و کارشناسی ارشد و دکترای مطالعات فرهنگی خود را از دانشگاه «یُرک» در کانادا دریافت کرده است.
**
نقد و تاریخنگاری هنر
واکاوی دیداری
کارگاه خوانش و تحلیل تصویر
فراز اُلفت
چهارشنبهها، ساعت ۱۸ تا ۲۰ به وقت ایران
این کارگاه، به آموزش تحلیل و واکاوی تصویر و کار هنری اختصاص دارد که یک مهارت بنیادی در روششناسی تاریخ هنر و نقد هنریست. در طول این ترم، رویکردهای گوناگونی را برای درگیر شدن با فرهنگ دیداری و مادی به صورت گروهی تمرین میکنیم. هدف این دوره، پیشرفت حرفهای دانشجوها در دیدن، خواندن، تجزیه، تحلیل، و درک نمادها و معناهای هر کار هنریست. لازمهی این فرآیند، تکیه بر درک زمینه و بستر تاریخی، اجتماعی، و سیاسی هر اثر ممکن میشود. در نتیجه، برای درک گستردهتر کار هنری، میکوشیم تا بر چارچوبهای نظری، در کنار مهارتهای عملی دانشجوها متمرکز شویم. در قالب این کارگاه، با کارهای هنری، خاستگاهها، و سبکهای مختلف درگیر میشویم و طبیعت چندوجهی کارهای هنری را کاوش میکنیم. مبنای این کلاس، کار گروهیست. بنابراین همهی دانشجوها باید در تمامی جلسهها و در جریان برگزاری کارگاه شرکت فعال داشته باشند و تمرینهای عملی ارایه کنند. همچنین، پیشنیاز این کلاس، درک متوسط از تاریخ هنر است.
کارگاه «واکاوی دیداری» بهصورت آنلاین در روزهای چهارشنبه ساعت ۱۸ تا ۲۰ بهوقت ایران برگزارمیشود. نامنویسی برای همه در درون و بیرون از کشور ممکن است اما برای حفظ کیفیت کارگاه، شمار دانشجوهای پذیرششده، محدود خواهد بود. برای ثبتنام در این کلاس، پس از فرستادنِ فرم تقاضای پذیرش، با شما تماس میگیریم. علاقهمندها باید مقالهای کوتاه (حدود ۴۰۰ واژه) را از راه این فرم برای گروه آموزش کارنما بفرستند که در آن پیشزمینهی آموزشی، حرفهای و برنامههای پژوهشی آیندهی خود را در رابطه با موضوع این کلاس شرح میدهند.
دربارهی آموزگار
فراز اُلفت کاندیدای دکترای رشتهی تاریخ هنر در دانشگاه «ییل» (Yale) است. زمینهی اصلی پژوهشی او بررسی توسعهی معماری و ناسیونالیسم در سه کشور اروپاییِ آلمان، ایتالیا و اسپانیا در سدهی نوزدهم است. او دانشآموختهی «طراحی معماری و تاریخ هنر» در دانشگاه «تُرانتو» و «موسسهی هنر کُرتُلد» (Courtauld) در لندن است.
**
فلسفه و نظریههای انتقادی
واکاوی متن: کتابهای آرامش دوستدار
ترم زمستان ۱۴۰۳: کتابِ «امتناع تفکر در فرهنگ دینی»
کاوه زهدی و گروه آموزش کارنما
جمعهها، ساعت ۲۰ تا ۲۱:۳۰ به وقت ایران
کتابهای آرامش دوستدار و مفهومهای ساختهشده بهدست این اندیشگر کلیدی اما کمتر فهمیدهشدهی ایرانی، موضوع مجموعهای از جلسههاییست که در زمستان ۱۴۰۳ بهصورت آنلاین در کارنما برگزارمیشوند. در این جلسههای دقیقخوانی متن، یکی از کارهای مهم دوستدار یعنی کتابِ «امتناع تفکر در فرهنگ دینی» را وامیکاویم و دربارهی آن گفتوگو میکنیم.
پرسشهای آرامش دوستدار برای درک اندیشه، فرهنگ، نقد، تاریخ، و هنر مدرن در ایران اساسی بهنظرمیرسند. دوستدار با نقد فرهنگ دینی ایران، که خط قرمزِ بسیاری از روشنفکرهای معاصرش بوده است، راه را برای اندیشیدن به امکانِ سوژگی انسان غیرغربی بازمیکند. او دههها به بنیانهای برخی از کاستیهای مهم فرهنگ ما پرداخته و دربارهی شدنی یا ناشدنیبودن اندیشه در این فرهنگ، چرایی آن، و چگونگی یافتن راه حل نیز نظریهپردازی کردهاست. این گروه مطالعه بر آن است که زمینهای را فراهم کند تا با دیگر همکارهای حرفهایمان بهدور از تعصب و پیشفرضهای سوگیرانهی سیاسی، دینی، و فرهنگی، با اندیشههای این فیلسوف ایرانی آشنا شویم.
در هر جلسه به گفتوگو دربارهی بخشهایی از کتاب «امتناع تفکر در فرهنگ دینی» میپردازیم، و کلیدواژههای اساسی دوستدار و آنچه ما را با تز کانونی متن او آشناتر میکند، گردآوری میکنیم. همچنین، با بررسی زبانی متن او به این پرسش میپردازیم که دوستدار چه پیشنهادهایی برای اندیشیدن به زبان فارسی دارد. در ترمهای آتی، دیگر کتابهای دوستدار در کانون گفتوگوی ما خواهند نشست.
جلسههای «واکاوی متن: کتابهای آرامش دوستدار» بهصورت آنلاین در روزهای جمعه ساعت ۲۰ تا ۲۱:۳۰ بهوقت ایران برگزارمیشود. نامنویسی برای همه در درون و بیرون از کشور ممکن است اما برای حفظ کیفیت گفتوگوها، شمار دانشجوهای پذیرششده، محدود خواهد بود. پس از فرستادنِ فرم تقاضای پذیرش، با شما تماس میگیریم. برای پذیرش در این کلاس، علاقهمندها باید مقالهای کوتاه (حدود ۴۰۰ واژه) از راه این فرم بفرستند که در آن پیشزمینهی آموزشی و حرفهای و برنامههای پژوهشی آیندهی خود را در رابطه با موضوع این کلاس شرح میدهند.
محیط دیجیتال آموزشی
کلاسهای کارنما بهصورت آنلاین و از راه ویدیو کنفرانس (مایکروسافت تیمز) برپامیشوند. هر کلاس صفحهی ویژهی خود را در وبسایت کارنما دارد و تمامی دادهها و منبعهای آموزشی در این صفحه قرار میگیرد. همچنین، دانشجوها میتوانند از راه این صفحه با آموزگار خود و با یکدیگر در ارتباط باشند.
شیوهی ارایه
بیشتر کلاسها، هفتهای یکبار و اغلب ساعت شش عصر بهوقت ایران آغاز میشوند. پس از یک سخنرانیِ یک ساعته، نیمساعت از وقت کلاس به بخش سمینار، و نیمساعت پایانی به بحث و گفتوگو دربارهی موضوع جلسه اختصاص دارد. از همهی دانشجوها انتظار میرود که در جریان برگزاری کلاس مشارکت فعال داشته باشند.
بیشتر کلاسهای کارنما پیشنیاز ندارند و همه میتوانند در داخل و خارج از ایران درخواست پذیرش بدهند. برای پذیرش دانشجو در کارنما سه گزینه طراحی شدهاست. هر دانشجو میتواند گزینهی مورد نظر خود را بهنسبت میزان علاقه، نیاز، و شمار درسگفتارها انتخابکند. برای آگاهی بیشتر دربارهی این گزینهها به صفحهی پذیرش بروید.
شیوهی برگزاری
دربارهی برنامهی آموزشی کارنما
یک چرخش آموزشی
در دهههای گذشته، دگرگونی بزرگی در آموزش عالی رخ دادهاست و دانش دیگر تنها در نهادهایی سنتی چون دانشگاه تولید نمیشود. هرچند گرفتاری آموزش عالی در ایران، امری خاص این کشور است و نتیجهی اخراج یا عدم همکاری با نیروهای متخصص، اما در سطح جهانی رفتهرفته نهادهای مختلف آموزشیِ تجربهگرا نیز بخش نظرگیری از فرآوری اندیشه را برعهده گرفتهاند. درسگفتارهای کارنما، بیآنکه جاهطلبی جبران کاستیهای نهاد آموزش در ایران را داشته باشد، خود را همگام با این چرخش آموزشی بزرگ در هنر جهانیشدهی امروز تعریف میکند.
دعوت به همکاری
همچون هر بخش دیگرِ کارنما، درهای این بخش نیز به روی آموزگارها باز است. اگر دوست دارید مجموعهای از درسگفتارها را دربارهی نقد، تاریخ، و نظریهی هنر در قالب یک ترم یا حتا یکماه (چهار سخنرانی) ارایهکنید، ما با کمال میل آمادهایم، طرح درس شما را بخوانیم و با همکاری با یکدیگر، درسگفتار مورد نظر را در اختیار دانشجوهای کارنما بگذاریم. برای شروع این فرآیند، شرح درس خود را (۴۰۰ واژه)، بههمراه نام هر سخنرانی (سرفصلها) و شرح کوتاهی دربارهی هر یک، برای ما بفرستید. برای آشنایی بیشتر، فرستادن خودزندگینامهی کوتاه (۲۰۰ واژه) بسیار کمککننده خواهدبود.
همهی درسگفتارهای کارنما در قالب دستهبندهای کلی زیر ارایهمیشوند. شما میتوانید نزدیکترین رده را برای ارایهی درسگفتار خود انتخاب کنید اما لازم نیست نام کلاس شما صددرصد منطبق با عنوانهای زیر باشد.
ردههای آموزشی کارنما
امکانهای آموزش دیجیتال، بستری برای تماس فراهم میکنند.
کارنما پدیدهای دیجیتال است و میکوشد از همهی ابزارهای آنلاین سود ببرد تا مرزهای بین درون و بیرون را کمرنگکند. به همین دلیل، شاید این نخستین بار باشد که کلاسهای کارنما بدل به فضایی برای تماس دانشجوها، هنرجوها، و اندیشگرهای فارسیزبان در تمام دنیا میشوند.
گام نخست برای برخورد حرفهای با جنبهی تئوریک هنر
از آنجا که کارنما پیش از هر چیز یک نهاد پژوهشی در زمینهی تاریخ و نظریهی هنر امروز جهان است، میکوشیم امکانهای زیر را برای علاقهمندها فراهم کنیم:
در پایان دوره، امکان ادامهی همکاری با گروه از راه نشر نقد و مقالههای آکادمیک در فصلنامه، و یا ارایهی مقاله در همایشهای بخش گفتارها وجود دارد.
آموزگارهای کارنما میکوشند درصورت امکان، از راه ایجاد پیوند بین دانشجوها با هنرمندها، نویسندهها، کتابخانهها، و دیگر نهادهای هنری، زمینهی رشد حرفهای آنها را فراهم کنند.
کارنما یک اِکوسیستم فکری دربارهی نقد، نظریه، و تاریخ هنر است.
با ثبتنام در کلاسها، همهی دانشجوها به بایگانی کارنما، شامل صدها مقاله دربارهی جنبههای مختلف هنر مدرن و معاصر جهان دسترسی خواهند داشت.
یکی از مهمترین هدفهای کلاسهای کارنما آموزش مبانی نظری و تاریخی هنر است اما درسگفتارها میتوانند بخشی از محیط یا اکوسیستمی پژوهشی تلقی شوند که هدف آن ایجاد دگرگونی ساختاری در نقد، نظریه، و تاریخنگاری هنر ایران از راه پرورش حرفهای کسانیست که به اندیشیدن و نوشتن دربارهی هنر علاقه دارند.
درسگفتارهای کارنما، تنها مجموعهای از کلاسهای آنلاین نیستند.
دانشجوها با حضور در برنامهی آموزشی سالانهی اندیشکده با شبکهای بههم پیوسته و پویا از دانش و تحلیل و داده دربارهی هنر ایران و جهان روبهرو میشوند که فعالانه به آنها در پیداکردن و ساختنِ مسیر فکریشان کمک میکند. این درسگفتارها در هر سال تحصیلی در پیوندی پویا با یکدیگر و بر اساس گرایشهای گوناگون تاریخهنری، روششناختی، میانرشتهای، و آموزش پایه بهدقت برنامهریزی میشوند.
© 2012 - 2025 by Kaarnamaa + Accent Wall
هرگونه استفاده از محتوای منتشر شده در کارنما،
تنها با اجازهی نوشتاری ناشر ممکن است.